Thursday, February 23, 2017
Lịch sử mối quan hệ ngoại giao Việt Nam - Liên Xô (Phần 1)
Lâu nay nhiều người Việt cứ ngỡ tình cảm VN - LX lúc nào cũng chung thủy, keo sơn. Cứ ngỡ các bạn Nga lúc nào cũng ngố. Thế nên dân VN giờ sùng bái Putin khéo gần bằng dân Nga. Cơ bản là do không hiểu đầy đủ về mối quan hệ VN - LX như thế nào. Thực ra cũng có nhiều thăng trầm lắm.
Giai đoạn trước năm 45 mình không kể, vì mối quan hệ chỉ là giữa LX và 1 nhóm đảng viên CS người Việt. Mình chỉ tính từ khi nước VNDCCH khai sinh vào năm 1945. Một số stt trước đã viết rồi nên giờ mình chỉ tóm tắt cho có hệ thống.
Năm 1945, CT HCM gửi 2 bức thư cho Stalin vào ngày 22/9 và 21/10, tức là trước khi gửi thư cho TT Mỹ Truman, nhưng đều không nhận được trả lời. Quan điểm của LX là không ủng hộ chế độ thuộc địa, nhưng cũng không ủng hộ VM lên nắm quyền, do LX còn là đồng minh của Pháp nên không muốn làm mếch lòng người Pháp. LX còn muốn Đông Dương được đồng minh giám hộ, giống quan điểm của Roosevelt. Quan điểm này của LX cũng giống hệt với Mỹ trong cùng giai đoạn 1945-1949. Cả 2 nhà lãnh đạo Stalin và Truman đều không trả lời thư cầu viện của ông HCM.
Stalin viết thư cho Molotov đại ý: Các nhà lãnh đạo ở các nước thuộc địa đa số là thối nát và chỉ quan tâm đến giữ đặc quyền đặc lợi của họ với dân chúng hơn là tới nền độc lập...Năm 1947, LX lập Cục thông tin CS (Cominform) là cơ quan liên lạc giữa các nước có đảng CS, hậu thân của QT CS 3 (có cả đảng CS Pháp!) mà lại không có đảng CS Á châu nào. Giai đoạn này Stalin cũng hững hờ với đảng CS TQ, mà bắt cá 2 tay với cả Quốc dân đảng lẫn đảng CS.
Ngày 11/11/1945, CT HCM quyết định giải tán đảng CS Đông Dương, thay vào đó là Hội nghiên cứu chủ nghĩa Mác, để che mắt người Mỹ, Pháp, Anh và để tỏ ra xu hướng đa thành phần trong CP Liên hiệp VNDCCH. Stalin thấy vậy thì rất nghi ngờ bản chất CS của VM và ông HCM, ông ta cho là ông HCM là nhân vật trung lập, theo chủ nghĩa dân tộc. Năm 47, Pháp còn cảm ơn LX vì đã không can thiệp vào Đông Dương.
Tháng 9/1947, VNDCCH cử ông Phạm Ngọc Thạch liên lạc với LX để phân trần về nguồn gốc CS và nhắc LX là đảng CS VN vẫn tồn tại và muốn LX giúp đỡ, nhưng đại sứ LX ở Thụy Sỹ ỉm đi. Tháng 12/1947, ông Thạch tiếp tục gửi báo cáo về tình hình đảng CS VN và xin viện trợ nhưng LX vẫn không tin vào đảng CS VN trong khi lại ủng hộ cuộc kháng chiến ở Indonesia (không CS).
Đầu năm 1950, sau khi VNDCCH đã được Trung cộng công nhận, Stalin vẫn tỏ ra lạnh nhạt với CT HCM, trong chuyến thăm LX để trực tiếp xin viện trợ. Sau đó, vào 30/1/1950, nhờ có Mao nói đỡ với Stalin thì LX mới công nhận nước VNDCCH. Dù công nhận nhưng LX vẫn không hề trao đổi cấp đại sứ với VNDCCH. Sau khi VN đề nghị để ông Nguyễn Lương Bằng làm đại sứ ở Moscow thì LX vẫn chỉ có cấp công sứ ở VN và hoãn việc nhận đại sứ VN ở LX với lý do là VNDCCH chưa có lãnh thổ cố định. Đến tận 14/11/1954, tức là sau khi VNDCCH tiếp quản HN thì đại sứ LX mới trình quốc thư lên CT HCM.
Ngay sau đó, Mỹ và phương Tây công nhận chính quyền Quốc gia VN (thành lập ngày 8/3/1949) của Bảo Đại. Kể từ đó 2 chính quyền VN được giật dây bởi 2 phe TBCN và XHCN chính thức vào thế đối đầu.
(Còn tiếp)
Dương Quốc Chính, 23/02/2017
https://www.facebook.com/chinh.duongquoc.56/posts/779494182203547
Phần 2
