Tuần lễ vàng

Sau cách mạng tháng 8, chính phủ lâm thời hủy bỏ các loại thuế nên không còn nguồn thu nào hết để duy trì bộ máy, ngân hàng Đông Dương (*) thì trống rỗng và tuyên bố phá sản. Thế là CP lâm thời sống hoàn toàn bằng tiền cá nhân của các thành viên CP, họ làm việc không lương. Nhưng để duy trì chính quyền thì cần có tiền, không phải chỉ để trả lương mà còn nhiều việc khác nữa, như để mua vũ khí...và để ...đút lót!

Trước khi quân Tưởng vào miền Bắc thì vũ khí được lấy từ các kho của Pháp và Nhật, nhưng từ khi quân Tưởng vào thì họ đã tịch thu hết. Ông Giáp và ông Đồng đã đề nghị CT HCM tổ chức quyên góp. PVĐ lúc đó là Bộ trưởng Tài chính đã đứng ra quyên góp. Buổi quyên tiền được tổ chức chu đáo ở trước tòa nhà CP (Bắc Bộ phủ). Nhưng ngày đầu tiên không hề hiệu quả, đa số dân chỉ đến hóng mà không quyên góp gì.

Ông Hồ vốn không hào hứng gì với biện pháp này, đặc biệt là với người nghèo. Ông Đồng và Giáp thuyết phục ông Hồ là phải ông Hồ đứng ra kêu gọi thì mới hiệu quả và không còn cách nào khác. Ông Hồ đồng ý với điều kiện là không tự ra mặt mà chỉ gửi lời kêu gọi để ông Đồng đọc thay. Ngày 17/9/1945, ông Đồng đọc lời kêu gọi "Vì mắc bận không tới được nên tôi gửi lời kêu gọi đồng bào toàn quốc..." giải thích việc quyên góp là cần thiết để chống lại âm mưu xâm lược của đế quốc Pháp. Ông Hồ nhấn mạnh là kêu gọi các gia đình khá giả và "đây không chỉ có ý nghĩa bảo vệ đất nước mà còn nhiều ý nghĩa chính trị quan trọng".

Thông điệp của ông Hồ có hiệu quả ngay, nhân dân lũ lượt đến đóng góp. Một tuần sau kết quả được công bố là 129kg vàng và 1,5 triệu đồng.

Sau này ông Hồ nói với L.A. Patti (chỉ huy lực lượng OSS - tiền thân của CIA - ở VN lúc đó) là "Tôi cảm thấy như 1 kẻ phản bội" khi cho phép diễn trò này, vì tiền chạy vào túi người TQ. Mặc dù ông kêu gọi những gia đình khá giả nhưng thực tế thì đa số đồ quyên góp là của người nghèo, còn những người giàu gốc Hoa và người Việt lại không góp được mấy.

Sau khi rút khỏi VN, Patti được OSS báo cáo là khoản tiền thu được lớn hơn rất nhiều so với khoản đã công bố. Ít nhất 2/3 số đó chui vào túi người TQ (chủ yếu là 2 tướng Lư Hán và Tiêu Văn) qua con đường mua bán vũ khí và chạy chọt về chính trị. Điều đó được ông Giáp xác nhận khi viết vào năm 1975 là số tiền quyên được là 20 triệu đồng và 370 kg vàng!

Thông tin về việc quyên góp tiền, vàng trong tuần lễ vàng để đút lót quân Tưởng cũng được nói đến trong hồi ký Con rồng An Nam của Bảo Đại và trong hồi ký Một cơn gió bụi của Trần Trọng Kim.

(*)Về ngân hàng Đông Dương mình sẽ viết trong 1 stt khác, nó khá độc lập với chính quyền thực dân, không hề giống NH nhà nước bây giờ.

----------------------

Sau 1 số lần tranh luận về lịch sử, mình nhận thấy sự hiểu biết về giai đoạn 45-54 của người Việt là rất kém, chủ yếu do thông tin bị bưng bít, 1 chiều. Hầu hết thông tin mình viết ra đều có nguồn từ sách được in trong nước (sách chính thống). Do đề nghị của 1 số bạn, mình sẽ viết dần về giai đoạn lịch sử này, chủ yếu viết về các thông tin mà đa số bị hiểu sai lệch do thiếu thông tin đa chiều.

Dương Quốc Chính